Enerjide sistemin güvenliği tehlikede
EKONOMİ SERVİSİ
Enerji tüketiminin yılda yüzde 8 arttığını vurgulayan TÜSİAD, sistemin güvenliği için yatırımlara hız verilmesi gerektiğine dikkat çekti
TÜSİAD Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ ile Enerji Bakanı Hilmi Güler, toplantıda sohbet ettiler.
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Arzuhan Doğan Yalçındağ, Enerji Bakanlığı’nın 2020 yılına kadar elektrik sektöründe yüzde 150 ek kapasite yatırımı gerekeceği, bunun parasal karşılığının ise 90 milyar dolar olduğu yönündeki projeksiyonlarına değinerek, arz açığının engellenmesi için yatırımların hızlandırılması gerektiğini söyledi.
TÜSİAD’ın ‘Elektrik Enerjisi Stratejisi’ raporunun tanıtımı için düzenlenen toplantıda konuşan TÜSİAD Başkanı, Türkiye’de enerji tüketiminin yılda ortalama yüzde 8 arttığını, 2009’un enerjide arz güvenliğinin sağlanması açısından zor bir yıl olacağına işaret etti.
‘TEDAŞ özelleştirilmeli’
2008’de bile sistem güvenliğinin tehlikede olduğunu söyleyen Arzuhan Doğan Yalçındağ, arz açığının engellenmesi için yatırımların hızlandırılması gerektiğini vurguladı.
Enerjide arz güvenliğine ilişkin sıkıntıların, enerji piyasalarının serbestleşme sürecinin öngörülen şekilde işlememesinden kaynaklandığına dikkat çeken TÜSİAD?Başkanı şunları söyledi:
“2001’de kabul edilen kanunla elektrik ve doğalgazda yeni yatırımları özel sektörün yapması hedeflenmişti. Böylece dağıtım şirketleri özelleştirilerek kayıp ve kaçaklar azaltılacaktı. Buna rağmen 2004 yılında özelleştirme programına alınan TEDAŞ’ın özelleştirilmesi henüz gerçekleştirilemedi. Bu özelleştirmenin bir an önce tamamlanması gerekiyor.”
Arzuhan Doğan Yalçındağ, liberal bir piyasanın oluşturulmasının AB üyelik süreci için de önemli olduğunun altını çizerek arz güvenliğinin sağlanmasının özellikle enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesiyle mümkün olacağını söyledi.
Enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için, yerli kaynakların ve nükleer enerjinin kullanımının önemine değinen TÜSİAD?Başkanı, nükleer santralların hayata geçirilmesi için, özel sektörün önündeki altyapı ve finansman engellerinin giderilmesi gerektiğini ifade etti.
Castro’yu örnek gösterdi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler de, “Sanayicimiz başta olmak üzere elektriği, enerjiyi kötü kullanıyoruz. OECD’ye göre 2, Japonya’ya karşı 4 kat kötüyüz” dedi. Küba Enerji Bakanı’yla bir araya geldiğini hatırlatan Güler şöyle dedi:
“Hepimizin beğendiği Fidel Castro, 11 milyon lambayı lise öğrencilerine vermiş, değiştirmişler. Bundan dolayı 1.200 megavatlık bir santral kazançları olmuş. Fidel Castro’nun, diğer ülkelerin yaptığı gibi verimli lamba kampanyasını birlikte yapalım.”
‘Liberalizasyondaki gecikme arz sıkıntısı yaratacak’
TÜSİAD’ın ‘Türkiye Enerji Stratejisi’ başlıklı raporunda dikkat çekilen bazı noktalar şunlar:
- Üretim özelleştirmeleri için dağıtım özelleştirmeleri beklenmemeli.
- Liberal bir piyasanın oluşturulması Türkiye’nin AB müzakere süreci açısından önemli.
- Elektrik reformunun özelleştirmeyle tamamlanan beş unsuru bulunuyor: Fiyatların piyasada belirlenmesi. Altyapının piyasa dinamiklerini karşılayacak şekilde tesis edilmesi. Kamu-özel sektör arasında ayrım yapılmaması. Tümüyle serbestleşecek olan piyasada herkesin sistemi kullanımının güvence altına alınması. Piyasanın bağımsız bir düzenleyici otorite tarafından yönetilmesi.
- Liberalizasyondaki gecikme, ülkeyi gelecekte arz sıkıntısı riskiyle karşı karşıya bırakmakta.
- Enerji piyasalarının yanı sıra bunların tamamlayıcısı olarak türev piyasalarının kurulması, risk yönetiminde finansal piyasa araçlarının da kullanılabilmesini sağlayacak. Bu durum, yatırım kararları alınırken uzun dönemli piyasa fiyatlarına ilişkin tereddütleri giderecektir.
|
